NGHIÊN CỨU NHÂN GIỐNG In vitro CÁC GIA ĐÌNH ƯU VIỆT  KEO TAI TƯỢNG (Acacia mangium Willd.) PHỤC VỤ TRỒNG  RỪNG DÒNG VÔ TÍNH THEO GIA ĐÌNH

Lưu Thị Quỳnh; La Ánh Dương; Nghiêm Quỳnh Chi; Đồng Thị Ưng; Triệu Thị Thu Hà; Phí Hồng Hải

Từ khóa:

Keo tai tượng,, trồng rừng dòng vô tính theo gia đình,, nhân nhanh chồi,, kích thích tạo rễ

Tóm tắt

Trồng rừng vô tính theo gia đình (CFF - Clonal Family Forestry) là phương
pháp nhằm nhân giống sinh dưỡng hàng loạt các cá thể ưu việt trong các
gia đình ưu việt, không gi ữ lại dòng vô tính đ ồng nhất. Ứng dụng
phương pháp này nghiên cứu về nhân giống cho 10 gia đình Keo tai
tượng có chất lượng di truyền đã được cải thiện. Mục đích đưa kỹ thuật
nhân giống CFF cho Keo tai tượng bằng nuôi cấy mô vào sản xuất giúp
tạo ra số lượng lớn cây giống có chất lượng nhằm mở rộng có hiệu quả
phương pháp trồng rừng vô tính theo gia đình. Phương pháp kh ử trùng
cho 10 lô hạt Keo tai tư ợng đạt hiệu quả tốt nhất khi sử dụng kết hợp 2
loại chất khử trùng: dung d ịch oxy già H2O2
20% với thời gian 30 phút
và dung dịch Natri Dichloroisocyanutrale NaDCC 1% với thời gian 10
phút, tỷ lệ mẫu sạch đạt 84,4%, hạt bắt đầu nảy mầm sau 3 ngày, sau 5
ngày hạt nảy mầm hoàn toàn. Môi trường nhân nhanh chồi thích hợp là:
MS* (MS cải tiến) + 1,5 mg/l BAP + 30 g/l đường + 4,25 g/l Agar cho hệ
số nhân chồi 2,9 lần, chiều cao chồi đạt 2,7 cm và tỷ lệ chồi hữu hiệu đạt
71,8%. Môi trường kích thích tạo rễ tốt nhất là:1/2MS* + 2,0 mg/l IBA +
15 g/l đường + 4,3 g/l Agar, với t ỷ lệ chồi ra rễ đạt 96,7%, số rễ/cây là
2,7 rễ và chiều dài rễ đạt 1,5 cm. Thời gian huấn luyện cây thích hợp là
20 - 30 ngày cho tỷ lệ sống của cây con ngoài vườn ươm đạt trên 75%. Sau
7 - 8 chu kỳ nhân chồi với mỗi chu kỳ là 25 ngày cụm chồi Keo tai tượng
bắt đầu già hóa hệ số nhân giảm mạnh, vì vậy cần tiến hành hủy mẫu và
vào mẫu mới để tiếp tục sản xuất. Với kết quả nhân chồi, có thể xác định
nhanh sau 7 - 8 chu kỳ nhân chồi từ 1 hạt Keo tai tượng có thể tạo được
1.800 - 1.900 cây con giống đủ điều kiện xuất vườn sau 3 tháng nuôi dưỡng

Tài liệu tham khảo

1. Griffin, A.R; Tran Duc Vuong; Harbard J.L.; Wong C.Y.; Brooker C.; Vaillancourt R. E., 2010. Improving controlled pollination methodology for breeding Acacia mangium Willd. New Forest, 1 - 12.

2. Muhammad Shahinozzaman, Mustafa Abul Kalam Azad, Muhammad Nurul Amin, 2012. In vitro Clonal Propagation of a Fast Growing Legume Tree - Acacia mangium Willd. Employing Cotyledonary Node Explants. Not Sci Biol, 4 (2): pp 79 - 85.

3. Phí Hồng Hải, Triệu Thị Thu Hà, 2016. Nghiên cứu nhân giống in vitro các gia đình ưu việt Keo tai tượng(Acacia mangium Willd.) phục vụ trồng rừng dòng vô tính theo gia đình.

4. Phí Hồng Hải, Văn Thu Huyền, 2016. Nhân giống in vitro các gia đình ưu việt Keo lá liềm (Acacia crassicarpa A. Cunn. ex Benth.) phục vụ trồng rừng.

5. Lê Đình Khả, 2003. Chọn tạo và nhân giống cho một số loài cây trồng rừng chủ yếu ở Việt Nam. NXB Nông nghiệp, Hà Nội.

6. Đoàn Thị Mai, 2003. Nhân giống cho một số loài cây trồng rừng có năng suất, chất lượng cao bằng phương pháp nuôi cấy mô. Báo cáo Hội nghị “Công nghệ sinh học” toàn quốc, Hà Nội.

7. Đoàn Thị Mai, 2009. Nuôi cấy mô một số giống keo lai mới chọn tạo. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp, số 2.

8. Đoàn Thị Mai, Lê Sơn, 2011. Nhân nhanh giống keo lai tự nhiên, keo lai nhân tạo, Bạch đàn Uro, bạch đàn lai nhân tạo và Lát hoa mới chọn tạo bằng công nghệ tế bào. Báo cáo tổng kết đề tài thuộc chương trình công nghệ sinh học trong nông nghiệp và phát triển nông thôn.