ẢNH HƯỞNG CỦA QUẢN LÝ VẬT LIỆU HỮU CƠ SAU KHAI THÁC VÀ BÓN PHÂN ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ ĐỘ PHÌ ĐẤT RỪNG  TRỒNG BẠCH ĐÀN LAI UP (Eucalyptus urophylla × E. pellita)

Nguyễn Tiến Linh; Võ Đại Hải; Trần Lâm Đồng; Hoàng Văn Thành; Dương Quang Trung; Trần Anh Hải; Hoàng Thị Nhung; Trần Hồng Vân; Nguyễn Thị Mai Quỳnh

Từ khóa:

Quản lý lập địa, trồng lại rừng sau khai thác, , suy thoái đất rừng trồng,, bạch đàn lai UP

Tóm tắt

Năng suất và độ phì đất sau rừng trồng bạch đàn có nguy cơ suy thoái cao nếu quản lý lập địa không tốt. Nghiên cứu này đánh giá ảnh hưởng đồng thời của hai nhân tố bón phân và quản lý vật liệu hữu cơ sau khai thác (VLHCSKT) đến sinh trưởng và tính chất đất rừng trồng bạch đàn lai UP 3 năm tuổi được trồng trên đất thoái hóa sau kinh doanh nhiều luân kỳ bạch đàn tại Yên Bái và Quảng Trị. Kết quả theo dõi sinh trưởng từ tuổi 1 đến 3 cho thấy, bón phân theo nhu cầu của cây có ảnh hưởng rõ rệt tới sinh trưởng
rừng trồng. Công thức bón phân từ các loại phân đơn bao gồm phân hữu cơ vi sinh, đạm urê, super lân và kali có sinh trưởng tốt nhất so với các công thức bón phân NPK thường áp dụng trong thực tiễn. Bón chế phẩm sinh học có tác dụng phân giải lân và xenlulo thành các chất dễ tiêu cho cây trồng, nhưng có sinh trưởng kém hơn do thí nghiệm không bón bổ sung phân. Tuy nhiên, sinh trưởng của cây trồng chưa có sự khác biệt giữa công thức đốt và không đốt vật liệu hữu cơ sau khai thác. Mùn và một số tính chất hóa tính đất như pH, đạm và lân có thay đổi rõ rệt sau trồng rừng. Mùn và đạm tổng số tăng nhẹ sau trồng rừng do phân hủy từ VLHCSKT, nhưng sang năm thứ 2 và 3, mùn và đạm tổng số giảm mạnh. Lân giảm liên tục từ sau khi trồng lại rừng, có thể là do hiện tượng cố định lân trong đất do thay đổi hóa tính của đất sau khi trồng lại rừng. Chưa có sự sai khác rõ rệt về tính chất đất giữa công thức đốt và không đốt và giữa các công thức bón phân cho đến giai đoạn rừng 3 năm tuổi.

Tài liệu tham khảo

1. Bich, N. V., Eyles, A., Mendham, D., Dong, T. L., Ratkowsky, D., Evans, K. J., Hai, V. D., Thanh, H. V., Thinh, N. V. & Mohammed, C., 2018. Decomposition Rates and Nutrient Release from Acacia mangium Harvest Residues in Northern Vietnam. in press.

2. Deleporte, P., Laclau, J. P., Nzila, J. D., Kazotti, J. G., Marien, J. N., Bouillet, J. P., Szwarc, M., D’annunzio, R. & Ranger, J., 2008. Effects of slash and litter management practices on soil chemical properties and growth of second rotation eucalypts in the Congo. In:NAMBIAR, E. K. S., ed. Site management and productivity in tropical plantation forests, 2008 Piracicaba, Brazil and Bogor, Indonesia. Bogor: CIFOR, 5-22.

3. Dong, T. L., 2014. Impact of short-rotation Acacia hybrid plantations on soil properties of degraded lands in Central Vietnam. Soil Research 52(3): 271-281.

4. Huong, V. D., Nambiar, E. K. S., Quang, L. T., Mendham, D. S. & Dung, P. T. 2015. Improving productivity and sustainability of successive rotations of Acacia auriculiformis plantations in South Vietnam. Southern Forests: a Journal of Forest Science, 77, 51-58.

5. Li, Z., Peng, S. L., Rae, D. & Zhou, G.Y., 2001. Litter decomposition and nitrogen mineralisation of soils in subtropical plantation forests of Southern China, with special attention to comparisons between legumes and non-legumes. Plant and Soil, 229, 105-116.

6. Mendham D.S., Grove T.S., O’Connell A.M. and Rance S.J., 2008. Impacts of inter-rotation site management on soil nutrients and plantation productivity in Eucalyptus globulus plantations in South-Western Australia. In: Nambiar E. K. S. (ed), Site management and productivity in tropical plantation forests. CIFOR, Piracicaba,

Brazil and Bogor, Indonesia, pp. 79-92.

7. Paul K.I., Polglase P.J., Nyakuengama J.G. and Khanna P.K., 2002. Change in soil carbon following afforestation. Forest Ecology and Management 168: 241-257.

8. Phạm Quang Thu, 2009. Nghiên cứu sản xuất chế phẩm vi sinh hỗn hợp MF1 dạng viên nén cho cây thông, cây bạch đàn ở vườn ươm và rừng trồng. Kỷ yếu hội nghị Khoa học Công nghệ Lâm nghiệp khu vực phía Bắc, tháng 10/2009, trang 517-525.

9. Phạm Thế Dũng, Kiều Tuấn Đạt, Lê Thanh Quang, Phạm Văn Bốn và Vũ Đình Hưởng, 2012. Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật bảo vệ và nâng cao độ phì của đất nhằm nâng cao năng suất rừng trồng bạch đàn, keo ở các luân kỳ sau. Hà Nội: Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam.

10. Schiavo J.A., Busato J.G., Martins M.A. and Canellas L.P., 2009. Recovery of degraded areas revegetated with Acacia mangium and Eucalyptus with special reference to organic matter humification. Scientia Agrícola 66: 353-360.

11. Tiarks, A. & Ranger, J., 2008. Soil properties in tropical plantation forests: evaluation and effects of site management: a summary. In: NAMBIAR, E. K. S., ed. Site management and productivity in tropical plantation forests, 2008 Piracicaba, Brazil and Bogor, Indonesia. Bogor: CIFOR, 191-204.

12. Tổng cục Lâm nghiệp, 2015. Dự án quy hoạch chuyển đổi loài cây trồng rừng phục vụ đề án tái cơ cấu ngành lâm nghiệp. Báo cáo tổng kết dự án.