THÀNH PHẦN HÓA HỌC TINH DẦU  LOÀI HOÀNG MỘC SAI (Zanthoxylum laetum Drake) Ở NGHỆ AN

Hoàng Thanh Sơn; Hoàng Danh Trung; Trần Minh Hợi; Đỗ Ngọc Đài

Từ khóa:

Hoàng mộc sai, Pù Mát, tinh dầu, Vườn quốc gia

Tóm tắt

Mẫu lá, cành, quả loài Hoàng mộc sai (Zanthoxylum laetum) được thu ở Vườn Quốc gia (VQG) Pù Mát vào tháng 5 năm 2013. Hàm lượng tinh dầu đạt các giá trị 0,5%: 0,4% và 1,0% tương ứng trong lá, vỏ và quả. Tinh dầu có màu vàng, nhẹ hơn nước, được phân tích bằng phương pháp sắc ký khí (GC) và sắc ký khí/khối phổ (GC/MS). 32 hợp chất được xác định từ lá
chiếm 95,9% tổng lượng tinh dầu. Thành phần chính của tinh dầu là limonen (31,2%), sabinen (21,5%), β - pinen (9,0%) và α - pinen (7,9%). Ở cành đã xác định được 22 hợp chất chiếm 95,0% tổng lượng tinh dầu. Sabinen (52,9%), α - pinen (12,2%), germacren D (4,9%) và limonen (3,7%) là các hợp chất chính. Từ tinh dầu quả đã xác định được 43 hợp chất chiếm 95,3% tổng lượng tinh dầu. Các hợp chất chính là geranyl acetat (30,4%), limonen (13,3%), sabinen (11,6%) và geraniol (8,3%). Đây là loài
lần đầu tiên được nghiên cứu về tinh dầu

Tài liệu tham khảo

1. Trần Thị Kim Liên, 2003. Danh lục các loài thực vật Việt Nam, Tập II, Nxb. Nông nghiệp, Hà Nội. tr. 984 - 986.

2. Phạm Hoàng Hộ, 2000. Cây cỏ Việt Nam, Quyển 2, Nxb. Trẻ, TP HCM. tr. 951.

3. Võ Văn Chi, 1997. Từ điển cây thuốc Việt Nam, Nxb. Y học, Hà Nội.

4. Dược điển Việt Nam, 1997. Nxb. Y học, Hà Nội.

5. Dung NX, Nga TH, Leclercq PA, 1992. Essential oil from the seed of Zanthoxylum nitidum DC., Journal of Pharmacy Vietnam.4(1): 21 - 24.

6. Do Ngoc Dai, Ngo Xuan Luong, Tran Dinh Thang, Leopold Jirovetz, Martina Höferl and Erich Schmidt, 2012. Chemical composition of the essential oil of Zanthoxylum avicennae (Lam.) DC. leaves (Rutaceae) from Vietnam, Journal of Essential Oil Bearing Plants, 15(1): 7 - 11.

7. R. P. Adams, 2001. Identification of essential oil components by gas chromatography/ quadrupole mass spectrometry, Allured Publishing Corp. Carol Stream, II.

8. D. Joulain and W. A. Koenig, 1998. The Atlas of spectral data of sesquiterpene hydrocarbons, E. B. Verlag, Hamburg.

9. Luong NX, Hac LV, Thang TD, Tung LV, Nguyen ND, 2003. Essential oil of the leaves of Zanthoxylum nitidum DC. In: Proceeding, The Tenth Asian Chemical Congress, Hanoi, Vietnam: 143.

10. E. Stenhagen, S. Abrahamsson and F. W. McLafferty, 1974. Registry of Mass Spectral Data, Wiley, New York.

11. Swigar and R.M. Siverstein, 1981. Monoterpenens, Aldrich, Milwauke.

12. Weyerstahl P, Marschall H, Splittgerber U, Son PT, Giang PM, Kaul VK, 1999. Constituents of the essential oil from the fruits of Zanthoxylum rhetsoides Drake from Vietnam and from the aerial parts of Zanthoxylum alatum Roxb. from India. Flavour and Fragrance Journal, 14(4): 225 - 229.