SINH TRƯỞNG VÀ CHẤT LƯỢNG CỦA CÁC MÔ HÌNH RỪNG TRỒNG TÔ HẠP ĐIỆN BIÊN (Altingia siamensis Craib) TẠI VÙNG TÂY BẮC BỘ
DOI:
https://doi.org/10.70169/VJFS.1065Từ khóa:
Tô hạp điện biên, cây bản địa, mô hình rừng trồng, Tây Bắc BộTóm tắt
TÓM TẮT
Kết quả đánh giá sinh trưởng của cây Tô hạp điện biên trong các mô hình rừng trồng với độ tuổi khác nhau ở vùng Tây Bắc Bộ cho thấy mô hình rừng trồng loài cây này không nhiều, các mô hình trồng còn tản mạn, quy mô nhỏ, cấp tuổi không đồng đều. Kỹ thuật trồng rừng áp dụng chủ yếu là quảng canh chưa trồng thâm canh, trừ mô hình tại Sơn La. Các địa điểm mô hình rừng trồng đa dạng về điều kiện lập địa đại diện cho các khu vực trồng rừng đại trà tại các tỉnh vùng Tây Bắc Bộ. Tô hạp điện biên sinh trưởng tương đối nhanh, chất lượng cây tốt, trung bình đạt 4,0 m chiều cao và 3,0 cm đường kính ngang ngực ở rừng 4,5 năm tuổi, 18,6m chiều cao và 21,0 cm đường kính ngang ngực ở rừng 15 năm tuổi, 20,5m chiều cao và 30,4 cm đường kính ngang ngực ở rừng 46 tuổi. Về trữ lượng gỗ đạt 2m3/ha, 346,3 m3/ha, 382,7 m3/ha tương ứng với rừng 4,5, 15 và 46 tuổi. Khi so sánh sinh trưởng loài cây này trồng tại vùng Tây Bắc Bộ với trồng tại Trung Quốc và Indonesia và so sánh với một số loài cây bản địa đã được nghiên cứu trồng tại Việt Nam cho thấy sinh trưởng về chiều cao và đường kính ngang ngực có sự tương đương. Do vậy, Tô hạp điện biên có thể lựa chọn là loài cây bản địa có triển vọng cho trồng rừng gỗ lớn tại vùng Tây Bắc Bộ.
Tài liệu tham khảo
1. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 2024. Quyết định số 31/QĐ-BNN-LN, ngày 03/1/2024 về việc ban hành kế hoạch “Phát triển rừng trồng sản xuất gỗ lớn giai đoạn 2024-2030”.
2. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 2023. Thông tư số 16/2023/ TT-BNNPTN, ngày 15/12/2023, sửa đổi, bổ sung một số điều của thông tư số 33/2018/TT-BNNPTNT, ngày 16/11/2018 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định điều tra, kiểm kê và theo dõi diễn biến rừng.
3. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 2021. Thông tư số 22/2021/ TT-BNNPTN, ngày 29/12/2021, quy định danh mục loài cây trồng lâm nghiệp chính, công nhận giống và nguồn giống cây trồng lâm nghiệp.
4. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 2018. Thông tư số 33/2018/TT-BNNPTNT, ngày 16/11/2018, quy định về điều tra, kiểm kê và theo dõi diễn biến rừng.
5. Trần Minh Cảnh, Lê Thái Sơn, 2018. Xác định các loài cây có khả năng chống, chịu lửa tại khu vực Vườn Quốc gia Hoàng Liên. Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, số 1 tháng 3/2018.
6. Lê Mộng Chân, Lê Thị Huyên, 2000. Thực vật rừng. Giáo trình trường Đại học Lâm nghiệp. Nxb Nông nghiệp, Hà Nội.
7. Cục Kiểm lâm, 2024. Quyết định số 145/QĐ-KL-CĐS, ngày 18/6/2024 về việc ban hành Sổ tay hướng dẫn kỹ thuật điều tra rừng (điều tra diện tích rừng, trữ lượng rừng, và tính toán trữ lượng các-bon rừng).
8. Vũ Văn Dũng, Nguyễn Ngọc Chính, Cao Thuý Chung, Vũ Văn Cẩn, Nguyễn Xuân Dũng, Nguyễn Kim Đào, Trần Hợp, Trần Tuyết Oanh, Nguyễn Bội Quỳnh và Nguyễn Nghĩa Thìn, 2009. Vietnam Forest Trees, second edition, 2009.
9. Trần Hoàng Gia, Nguyễn Đức Kiên, Bùi Mạnh Hưng và Dương Hồng Quân, 2024. Khả năng sinh trưởng của keo lai tam bội trong khảo nghiệm dòng vô tính tại Bắc Giang và Quảng Trị. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp, số 4/2024, trang 15 - 26. DOI: 10.70169/VJFS.956
10. Nguyễn Văn Hùng, 2021. Nghiên cứu chọn giống và kỹ thuật gây trồng cây Tô hạp điện biên (Altingia siamensis Craib.) cung cấp gỗ lớn cho các tỉnh miền núi phía Bắc. Báo cáo tổng kết đề tài tiềm năng cấp Bộ, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam.
11. Nguyễn Văn Hùng, 2024. Nghiên cứu tuyển chọn cây trội Tô hạp điện biên (Altingia siamensis Craib) tại 2 tỉnh Sơn La và Điện Biên. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp, số 1/2024, trang 9-18.
12. Kanjilal, P.B.; Kotoky, R.; Singh, R.S. Chemical Composition of the Leaf Oil of Altingia Excelsa Nornha. Flavour Fragr. J. 2003, 18, 449 - 450. DOI:10.1002/ffj.1250
13. Lê Đình Khả, 2003. Chọn tạo giống và nhân giống cho một số loài cây trồng rừng chủ yếu ở Việt Nam. Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội, 292 trang.
14. Hoàng Văn Thắng, Cao Văn Lạng, Phạm Văn Viện, Lê Xuân Trường, Nguyễn Toàn Thắng, Hoàng Văn Thành và Nguyễn Tuấn Nam, 2023. Sinh trưởng của Xoan đào (Prunus arborea (Blume) Kalkman) trong các thí nghiệm trồng thâm canh sau năm tuổi tại huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, số đặc biệt khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo lĩnh vực Lâm nghiệp, tháng 10/2023, trang 84 - 91.
15. Hoàng Văn Thắng, 2021. Đánh giá tình hình trồng rừng cây bản địa tại Quảng Ninh. Tạp chí Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, số 407, trang 192 - 198.
16. Lê Văn Quang và Hoàng Văn Thắng, 2023. Thực trạng trồng rừng Vù hương (Cinnamomum balansae H.Lec) ở một số tỉnh phía Bắc. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp số 4/2023, trang 80 - 89.
17. Su JW, Liu GD, Xu YM. 2005. The growth law of plantation of Altingia excelsa at the stage of young forest and halt-mature forest. J West China for Sci. 34:29 - 23.
18. Tiêu chuẩn quốc gia TCVN8761-1:2017. Giống cây lâm nghiệp - khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng, phần 1 nhóm loài cây lấy gỗ. Tổng cục Lâm nghiệp biên soạn. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị. Tổng cục đo lường chất lượng thẩm định. Bộ Khoa học và Công nghệ công bố năm 2017.
19. https://www.botanyvn.com/cnt.asp?param=edir&v=Altingia%20siamensis&list=species. Trang Website của Trung tâm thực vật Việt Nam, truy cập ngày 10/4/2025.
20. Wang WB, Jiang YB, Yang DJ, Jiang YD, Zhen HS., 2007. Study on the forestry characteristics of Altingia excelsa and its reforestation techniques. For Sci Tech. 32:7 - 10.
21. Wang ZB, Li LF, Yang HJ, Pang YY, Wang KL, Yin JB. 2013. Effects of basal diameter and stem-cut height on branch sprouting of Altingia excelsa seedlings. J West China for Sci. 42:67 - 72.
