KẾT QUẢ KHẢO NGHIỆM XUẤT XỨ VÀ HẬU THẾ TRÀM CỪ (Melaleuca cajuputi Powell) TẠI THẠNH HÓA, TÂY NINH
DOI:
https://doi.org/10.70169/VJFS.1165Từ khóa:
chất lượng thân cây, khảo nghiệm hậu thế, năng suất, sinh trưởng, Tràm cừTóm tắt
Tràm cừ (Melaleuca cajuputi Powell) là loài cây bản địa có khả năng thích ứng rộng và giá trị kinh tế - sinh thái cao, được trồng phổ biến trên đất ngập phèn vùng Đồng bằng sông Cửu Long, trong đó có tỉnh Tây Ninh. Tuy nhiên, tác động của biến đổi khí hậu và sâu bệnh hại đã làm suy giảm năng suất và chất lượng rừng trồng. Nghiên cứu này được tiến hành nhằm đánh giá sinh trưởng, hình thái thân cây và khả năng chống chịu sâu hại của 4 xuất xứ với 60 gia đình Tràm cừ, qua đó tuyển chọn những gia đình có triển vọng phục vụ công tác cải thiện giống. Thí nghiệm được bố trí theo kiểu khối ngẫu nhiên đầy đủ (hàng - cột) với 60 gia đình và 20 lần lặp, triển khai tại Trạm Thực nghiệm Lâm nghiệp Thạnh Hóa, tỉnh Tây Ninh. Kết quả theo dõi ở giai đoạn 36 tháng tuổi cho thấy có sự sai khác có ý nghĩa thống kê giữa các gia đình về tỷ lệ sống, chỉ tiêu sinh trưởng, chất lượng thân cây cũng như tỷ lệ và mức độ gây hại của sâu đục thân. Năm gia đình (SM44, SM19, SM9, SM12 và SM50) có thể tích thân cây dao động từ 8,4 - 9,2 dm³/cây, năng suất đạt 15,1 - 15,6 m³/ha/năm, vượt trung bình khảo nghiệm 25,4 - 29,6% và vượt đối chứng 25,6 - 31%. Đồng thời, các gia đình này có đặc điểm thân thẳng, cành nhỏ, chỉ tiêu chất lượng thân tương đối cao (4,1 - 4,2 điểm) và tỷ lệ sâu hại ở mức thấp. Đây là những gia đình có triển vọng, cần tiếp tục theo dõi và đánh giá ở giai đoạn sau nhằm phục vụ công tác chọn giống trên địa bàn tỉnh Tây Ninh.
Tài liệu tham khảo
1. Bộ Khoa học và Công nghệ, 2017. Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 8755-2017. Giống cây lâm nghiệp - Cây trội.
2. Bộ Khoa học và Công nghệ, 2017. Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 8761 - 1:2017. Giống cây lâm nghiệp - Khảo nghiệm giá trị canh tác và giá trị sử dụng.
3. Bộ Khoa học và Công nghệ, 2024. Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 8755-2024. Giống cây lâm nghiệp - Cây trội.
4. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 2021. Thông tư số 22/2021/TT-BNNPTNT ngày 29 tháng 12 năm 2021 về việc Quy định danh mục loài cây trồng lâm nghiệp chính; công nhận giống và nguồn giống cây trồng lâm nghiệp.
5. Nguyễn Thanh Bình, Vũ Đình Hưởng, Trần Thanh Cao, Kiều Tuấn Đạt, 2006. Báo cáo tổng kết đề tài “Nghiên cứu thực trạng phát triển rừng tràm ở đồng bằng sông Cửu Long, giải pháp khắc phục”. Phân viện Nghiên cứu Khoa học Lâm nghiệp Nam Bộ, 70 trang.
6. Lê Văn Bình, Nguyễn Văn Thành, Trần Viết Thắng, Trang A Tổng, Đào Ngọc Quang, 2022. Sâu hại rừng trồng Tràm lá dài (Mecaleuca leucadendra) và Tràm cừ (M. cajuputi) ở vùng Tây Nam Bộ. Tạp chí Khoa học lâm nghiệp số Chuyên san Quản lý tài nguyên rừng, trang 49 - 59.
7. Chi, N.M., Thanh, N.V., Quang, D.N., Thanh, L.B., Thao, D.V., Son, L.T., Hinh, T.X., Thu, P.Q., Dell, B. 2021. First report of Tapinolachnus lacordairei (Coleoptera: Cerambycidae) damage in Chukrasia tabularis. International Journal of Tropical Insect Science, 41, 909-914. DOI: 10.1007/s42690-020-00260-2.
8. Nguyen Minh Chi, Vu Dinh Huong, Duy Long Pham, Le Van Binh, Nguyen Van Luu, Kieu Manh Ha, Vu Van Loi, Roman V. Yakovlev, 2022. Neurozerra conferta (Lepidoptera: Cossidae) damaging Melaleuca plantations in Vietnam and its biological control. Ecologica Montenegrina, 60, 13 - 24 p.
9. Hoàng Chương, Nguyễn Trần Nguyên, 1995. Một số kết ban đầu về khảo nghiệm các loài và xuất xứ Tràm nhập nội trên đất ngập phèn tại miền Tây Nam. Tạp chí Lâm nghiệp 5/1995, trang 15 - 16.
10. Nguyễn Việt Cường, 2010. Báo cáo tổng kết đề tài “Nghiên cứu lai tạo giống một số loài bạch đàn, tràm, thông và keo, giai đoạn 2 (2006 - 2010)”. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 138 trang.
11. Doran, J.C.; and B.V. Gunn. 1994. Exploring the genetic re-sources of tropical melaleucas. In Forest genetic resources.No.22.FAO, Rome, Italy. Available online at www.fao,org/DOCRED/006/V2965E/V3965E07.htm#ch7; last accessed May 19, 2009.
12. Phạm Thế Dũng, 2014. Ảnh hưởng của mật độ trồng rừng đến sinh trưởng của các giống tràm (Melaleuca) ở Thạnh Hóa - Long An. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp số 1, trang 3101 - 3111.
13. Fuminori M., Michio., Pham The Dung, Pham Ngoc Co, 2002. Research on Melaleuca plantation techniques on acid sulphate soil at Thanh Hoa, Long An. The conclusion seminar afforestation technology development project on acid sulphate soils in the Mekong delta, Jica-PVKHLN, TPHCM.
14. Nguyễn Xuân Hải, Vũ Đình Hưởng, Kiều Mạnh Hà, 2020. Đánh giá sinh trưởng một số xuất xứ tràm Melaleuca trên đất trồng phèn tại huyện Thạnh Hóa – Long An. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp số 5, trang 39 - 45.
15. Nguyễn Thị Hải Hồng, Nguyễn Trần Nguyên, Phùng Cẩm Thạch và Kiều Tuấn Đạt, 2010. Khảo nghiệm loài/xuất xứ Tràm (Melaleuca) ở Đồng bằng sông Cửu Long. Cây Tràm Melaleuca, Nhà xuất bản Nông nghiệp, trang 31 - 41.
16. Vũ Đình Hưởng, 2021. Báo cáo kết quả điều tra, đánh giá thực trạng rừng Tràm lá dài trồng trên đất phèn tại Long An, Kiên Giang và Cà Mau. Thuộc đề tài “Nghiên cứu chọn giống và kỹ thuật trồng rừng thâm canh Tràm lá dài (Melaleuca leucadendra) trên đất ngập phèn vùng đồng bằng sông Cửu Long”. Mã số: ĐTĐL>CN-20/21.
17. Vũ Đình Hưởng, Phùng Văn Khang, Ngô Văn Ngọc, Nguyễn Xuân Hải, Trần Thanh Cao, Phạm Văn Bốn, Kiều Tuấn Đạt, Lương Văn Minh, 2017. Thực trạng nghiên cứu và phát triển trồng rừng tràm và keo trên đất phèn vùng đồng bằng sông Cửu Long. Tạp chí Khoa học Lâm nghiệp chuyên san năm 2017, trang 95 - 110.
18. Lê Đình Khả và Dương Mộng Hùng, 2003. Giống cây rừng (Giáo trình Trường Đại học Lâm nghiệp). Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội.
19. Thái Thành Lượm, 1996. Những giải pháp kỹ thuật lâm sinh của loài M. cajuputi Powel trên vùng Tứ Giác Long Xuyên. Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp. Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, Hà Nội.
20. Nakabayashi, K., Tron, N.T. and. Huong, V.D., 2000. Activity report of soil improvement group In Afforestation Technology on Acid Sulphate Soils in the Mekong Delta. Ho Chi Minh City - VietNam, 20 - 22 December 1999. pp. 40 - 46.
21. Niên giám thống kê tỉnh Long An, 2023. Cục thống kê tỉnh Long An. Nhà xuất bản thống kê, năm 2024.
22. Dương Văn Ni, Lê Đăng Khoa, Ngô Thanh Bình, Junichi Ito & Haru Omura, 2005. Trồng rừng tràm trên những vùng chua nặng ở Đồng bằng sông Cửu Long và công dụng thương phẩm của nó. Tạp chí Khoa học Đại học Cần Thơ
23. Phạm Xuân Quí, 2010. Đặc điểm chung của cây Tràm ta (Melaleuca cajuputi Powel) và các nhân tố ảnh hưởng đến sự hình thành và phát triển rừng tràm cừ ở Việt Nam. Nhà xuất bản Nông nghiệp, trang 10 - 20.
24. Võ Ngươn Thảo, 2011. Báo cáo tổng kết đề tài “Nghiên cứu hoàn thiện các biện pháp kỹ thuật trồng rừng tràm (Melaleuca cajuputi) các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long”. Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, 102 trang.
25. Thu, P.Q., Quang, D.N., Chi, N.M., Hung, T.X., Binh, L.V., Dell, B., 2021. New and emerging insect pest and disease threats to forest plantations in Vietnam. Forests, 12, 1301. DOI: 10.3390/f12101301
26. Nguyễn Thị Bích Thủy, 2005. Khảo nghiệm một số loài và xuất xứ tràm (Melaleuca sp.) trên vùng đất ngập phèn ở An Giang. Luận án Tiến sĩ Nông nghiệp, Đại học Lâm nghiệp, 202 trang.
27. Thái Văn Trừng, 1999. Những hệ sinh thái rừng nhiệt đới ở Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội. 412 trang.
28. Ủy ban Nhân dân tỉnh Long An, 2025. Quyết định số 1060/2025/QĐ- UBND ngày 04 tháng 02 năm 2025 về việc công bố hiện trạng rừng tỉnh Long An năm 2024.
