NGHIÊN CỨU NHẬN THỨC VÀ TÁC ĐỘNG CỦA CỘNG ĐỒNG  BÂN ĐỊA ĐẾN LOÀI VOỌC CHÀ VÁ CHÂN XÁM (Pygathrix cinerea)  Ở VƯỜN QUỐC GIA KON KA KINH, TỈNH GIA LAI

Hoàng Văn Chương; Hà Thăng Long; Trần Thị Kim Ly; Nguyễn Thị Kim Yến

Từ khóa:

Cộng đồng bản địa,, nhận thức cộng đồng, tác động, Voọc Chà vá chân xám, VQG Kon Ka Kinh

Tóm tắt

Voọc chà vá chân xám (Pygathrix cinerea) được ghi nhận phân bố tại vườn
quốc gia Kon Ka Kinh, là loài linh trưởng nằm trong bậc xếp loại cực kỳ
nguy cấp trong danh lục đỏ thế giới. Trong nghiên cứu này đã điều tra, đánh
giá nhận thức của cộng đồng người Ba Na về loài Voọc Chà vá chân xám
(CVCX), cùng tác động của cộng đồng đến loài linh trưởng quý hiếm này.
Kết quả điều tra cho thấy 63% số lượng người được hỏi biết đến sự tồn tại
của loài Voọc CVCX, tuy nhiên có đến 59% cộng đồng không biết đây là loài
được pháp luật bảo vệ, cũng như sự cần thiết bảo tồn loài. Tác động trực tiếp
chính đến loài Voọc CVCX là săn bắt chủ yếu bằng súng tự chế, ngoài ra loài
còn chịu tác động mất môi trường sống từ hoạt động khai thác gỗ, làm rẫy của cộng đồng địa phương. Các hoạt động khai thác lâm sản ngoài gỗ cũng gián tiếp tác động đến nơi ở và tập tính của loài này. Cần tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng địa phương về bảo tồn tài nguyên rừng (TNR) nói chung và loài Voọc CVCX nói riêng, đồng thời tăng cường quản lý, khuyến
khích sự tham gia của cộng đồng vào quản lý TNR của BQL VQG; Cải thiện
sinh kế cộng đồng vùng đệm VQG Kon Ka Kinh.

Tài liệu tham khảo

1. Lê Xuân Cảnh, Đặng Huy Phương, Hoàng Vũ Trụ, 2013. Hiện trạng các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cần ưu tiên bảo vệ tại vườn Quốc gia Kon Ka Kinh, Gia Lai. Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Hội nghị khoa học toàn quốc về sinh thái và tài nguyên sinh vật lần thứ 5.

2. Từ Văn Khánh, Hồ Đắc Thái Hoàng, Nguyễn Mạnh Hà, 2009. Nghiên cứu quần thể Chà vá chân xám (Pygathrix cinerea) ở núi Hòn Mỏ, huyện Nông Sơn, tỉnh Quảng Nam. Tạp chí kinh kế sinh thái. (31), tr.75-79.

3. Ha Thang Long, 2004. A field survey for the grey-shanked douc monkey (Pygathrix cinerea) in Vietnam. Report for BP Conservation programme.

4. Nadler, T., Rawson, B.M., V.N. Thinh, 2010. Status of Vietnamese primates - complement and revisions. Conservation of Primates in Indochina. Ha Noi. pp. 3-17.

5. Nghị định của chính phủ số 23/2006/NĐ-CP ngày 03/3/2006 về thi hành luật bảo vệ và phát triển rừng: http://www.kiemlam.org.vn/Desktop.aspx/News/Danh-muc-dong-thuc-vat thuc-vat-rung-nguy-cap-quy-hiem

6. The IUCN red list of threatened species: http://www.sciencedaily.com/releases/2007/07/070702161114.htm, ngày 3/7/2014.